Zmysł dotyku, zmysł przedsionkowy oraz proprioceptywny zaczynają funkcjonować w bardzo wczesnym etapie życia nawet podczas życia płodowego. Działania tych podstawowych zmysłów są ściśle ze sobą powiązane i w trakcie rozwoju tworzą połączenia z innymi zmysłami w obrębie mózgu. To wzajemne na siebie oddziaływanie różnych zmysłów jest złożone i niezbędne do prawidłowej interpretacji sytuacji i wykonanie odpowiedniej reakcji. Ten proces, celowej organizacji zmysłów nosi nazwę INTEGRACJA SENSORYCZNA.
Terapia SI (integracja sensoryczna) ma na celu nauczenie dziecka adekwatnego reagowania na bodźce docierające do mózgu za pomocą wzroku, słuchu, węchu, dotyku, równowagi.
OBJAWY DYSFUNKCJI INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
Nie u wszystkich dzieci przyczyną problemów w nauce, rozwoju lub zachowania jest zaburzona integracja sensoryczna. Są jednak wyraźne czynniki wskazujące na dysfunkcje integracji sensorycznej. Poniżej przedstawione są najważniejsze z nich:
- Nadmierna wrażliwość na bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe oraz ruch – nadwrażliwość może się objawiać takimi zaburzeniami zachowania jak: rozdrażnienie, wycofywanie się w wyniku dotknięcia, unikanie określonych rodzajów ubrań lub jedzenia, lęk podczas zwykłych zabaw ruchowych np. na placu zabaw.
- Zbyt mała wrażliwość/reaktywność na stymulację sensoryczną – w przeciwieństwie do dziecka z nadwrażliwością, dziecko ze zbyt słabą reaktywnością może poszukiwać intensywnych wrażeń sensorycznych takich jak celowe uderzanie ciałem o przedmioty lub intensywne kręcenie się wokół własnej osi. Dziecko może ignorować ból czy być nieświadome zmian pozycji ciała. Zachowania niektórych dzieci zmieniają się drastycznie od nadwrażliwości do zbyt słabej reaktywności /podwrażliwości/.
- Zbyt wysoki lub niski poziom aktywności ruchowej – dziecko może być ciągle w ruchu lub wolno się uaktywniać i męczyć się szybko. U niektórych dzieci poziom aktywności może się zmieniać od jednego ekstremum do drugiego.
- Problemy z koordynacją – problemy te mogą dotyczyć umiejętności z zakresu dużej lub małej motoryki. Niektóre dzieci będą miały słabą równowagę, inne natomiast będą miały olbrzymie trudności z nauczeniem się nowej czynności wymagającej koordynacji ruchowej.
- Opóźnienie rozwoju mowy, rozwoju ruchowego oraz trudności w nauce – objawy te mogą być widoczne w wieku przedszkolnym razem z innymi objawami dysfunkcji integracji sensorycznej. U niektórych dzieci w wieku szkolnym mogą występować problemy w nauce mimo normalnego poziomu inteligencji.
- Słaba organizacja zachowania – dziecko może być impulsywne lub może łatwo się rozpraszać i okazywać brak planowania przed wykonaniem jakiegoś zadania. Niektóre dzieci mogą mieć problemy z przystosowaniem się do nowej sytuacji. Inne mogą reagować agresywnie, wycofywać się lub być sfrustrowane kiedy poniosą porażkę.
To tylko niektóre symptomy, które powinny skłonić rodziców/opiekunów do kontaktu z terapeutą SI i przeprowadzenia diagnozy, która potwierdzi lub wykluczyć potrzebę terapii SI. Prowadzimy terapię SI dla dzieci :
- z ADHD,
- z autyzmem,
- z MPD,
- zespołem Downa,
- z opóźnionym rozwojem mowy,
- męczliwych,
- wycofujących się z kontaktów społecznych,
- mających problemy z czynnościami samoobsługowymi,
- ze zbyt wysokim lub zbyt niskim poziomem aktywności ruchowej,
- ze słabą koordynacją ruchową,
- z trudnościami szkolnymi.
W JAKI SPOSÓB TERAPIA MOŻE POMÓC DZIECKU
Osoba przeprowadzająca badania a następnie terapię powinna być wykwalifikowanym terapeutą Integracji Sensorycznej /najlepiej neurologopedą i fizjoterapeutą jako podstawowym wykształceniem/.
Podczas terapii dziecko jest zachęcane i kierowane do wykonywania aktywności, które będą wyzwalać i prowokować odpowiednie, skuteczne reakcje na bodźce sensoryczne. W trakcie zajęć wykonywane są odpowiednie dla Państwa dziecka aktywności, dostarczające stymulacji przedsionkowej, proprioceptywnej oraz dotykowej. Stopień trudności tych aktywności j stopniowo wzrasta tak, aby wymagać od dziecka bardziej zorganizowanych i zaawansowanych reakcji. W trakcie terapii preferowane są ukierunkowane zabawy i aktywności swobodnie wykonywane przez dzieci, wyzwalające automatyczne reakcje sensoryczne, aniżeli instruowane, narzucone i ćwiczone konkretne reakcje na bodźce.
W trakcie terapii postępy dziecka są monitorowane poprzez wykonywanie różnego rodzaju testów, jak również poprzez obserwację zmian zachowania. Zwykle badania kontrolne wykonywane są co 3-6 miesięcy. Terapia zwykle trwa od 1 roku do 2 lat. Zależy to od stopnia nasilenia i rodzaju zaburzeń oraz tempa czynionych postępów. Zdarza się, że niektóre dzieci odnoszą korzyści z wieloletniej terapii przeprowadzanej interwałowo tzn. uczestniczą w terapii przez okres 6-9 miesięcy i po na przykład rocznej przerwie znowu podejmują terapię. Najczęściej sesje terapeutyczne odbywają się 1-2 razy w tygodniu i trwają 45 – 60 minut w zależności od możliwości oraz od potrzeb dziecka.
